Από το 2026 αναμένονται κρίσιμες αποφάσεις για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς ο «αλγόριθμος» που συνδέει το προσδόκιμο ζωής με την ηλικία αποχώρησης από την εργασία μπορεί να φέρει σημαντικές αλλαγές. Αν τα δεδομένα δείξουν αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τότε οι ηλικιακοί περιορισμοί θα προσαρμοστούν αυτόματα.
Για την ώρα, οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης έως το 2026. Ωστόσο, μετά το 2027 το σκηνικό είναι ρευστό, καθώς τα όρια αυτά ενδέχεται να αυξηθούν, εάν το προσδόκιμο ζωής συνεχίσει να ανεβαίνει. Οι σχετικές προβλέψεις βασίζονται στον ασφαλιστικό νόμο 3863 του 2010, που συνδέει τα ηλικιακά όρια με τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής μετά τα 65 έτη.
Γιατί δεν έγιναν αλλαγές μέχρι τώρα
Μέχρι στιγμής, καμία αλλαγή δεν έχει εφαρμοστεί, αφενός επειδή τα όρια αυξήθηκαν στα 62 και 67 έτη αντί για τα παλαιότερα 60 και 65, αφετέρου διότι η πανδημία μείωσε προσωρινά το προσδόκιμο ζωής, αναστέλλοντας έτσι περαιτέρω προσαρμογές.
Ωστόσο, η τελευταία έκθεση της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής είναι αποκαλυπτική: μεταξύ 2027 και 2030, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με 40 χρόνια ασφάλισης θα ανέβει από τα 62 στα 63 έτη και 5 μήνες, ενώ το όριο των 67 ετών θα αγγίξει τα 68,5 έτη.
Το «καμπανάκι» του δημογραφικού προβλήματος
Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα. Σήμερα, η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι 1,66 προς 1, αλλά αυτή η ισορροπία αναμένεται να διαταραχθεί δραματικά στο μέλλον.
Με βάση τις προβλέψεις, έως το 2040 η αναλογία θα πέσει στο 1,25 προς 1, κάτι που σημαίνει ότι για κάθε 100 συνταξιούχους θα υπάρχουν μόλις 125 εργαζόμενοι που θα καταβάλλουν εισφορές για τη χρηματοδότηση των συντάξεων.
Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες από Eurostat, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΟΣΑ, η αύξηση των ορίων ηλικίας θεωρείται αναπόφευκτη. Από το 2027, τα όρια θα προσαρμόζονται κάθε τρία χρόνια, εάν συνεχίσει να αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65.
Για παράδειγμα, το προσδόκιμο ζωής στα 65 το 2022 ήταν 18,7 έτη για τους άνδρες και 21,7 έτη για τις γυναίκες. Μέχρι το 2070, αυτά τα νούμερα θα φτάσουν τα 23,9 και 26,7 έτη αντίστοιχα, δημιουργώντας τεράστια πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα.
Κύμα φυγής στη σύνταξη πριν τις αλλαγές
Ο φόβος για μελλοντικές αυξήσεις των ηλικιακών ορίων έχει ήδη προκαλέσει μαζικές αιτήσεις συνταξιοδότησης. Το κύμα φυγής είναι ορατό, με τις απονομές νέων συντάξεων να έχουν αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Άτλας», 190.235 αιτήσεις συνταξιοδότησης ολοκληρώθηκαν στο πρώτο δεκάμηνο του 2024, εκ των οποίων 158.584 εγκρίθηκαν, ενώ 12.980 απορρίφθηκαν. Άλλες 18.671 αιτήσεις βρίσκονται στο αρχείο ως «χωρίς απόφαση».
Ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, έχει διευκρινίσει ότι τα ηλικιακά όρια θα παραμείνουν σταθερά μέχρι το 2027 και η αναθεώρησή τους θα γίνει στα τέλη του 2026, βάσει των νέων δεδομένων για το προσδόκιμο ζωής και τις δημογραφικές τάσεις.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
