Η χρήση του ελικοπτέρου στο πεδίο της μάχης για την πραγματοποίηση αποστολών μεταφοράς δυνάμεων έχει τις ρίζες της από τον πόλεμο του Βιετνάμ, όπου το ελικόπτερο εφόδου έγινε προέκταση των επιχειρήσεων στο έδαφος.
Από τότε έως σήμερα η βασική αυτή αρχή, ισχύει στο σύνολό της, αυτό που έχει αλλάξει όμως είναι τα μέσα και η τεχνολογία που αυτά ενσωματώνουν.
Τα ελικόπτερα Huey έχουν δώσει τη θέση τους σε άλλες νεότερες κατασκευές, εκτός βέβαια του ΕΣ ο οποίος εξακολουθεί να πραγματοποιεί αποστολές αεροκίνησης με τα ίδια εργαλεία, που χρησιμοποιούσε ο αμερικανικός Στρατός πριν από 50 χρόνια.
Η «κολοβή» προμήθεια των ΝΗ 90, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά το επιδείνωσε.
Τ α ελικόπτερα UH-1H Huey, CH-47D Chinook και τυπικά τα NH-90 της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού αποτελούν σήμερα τα μέσα τα οποία προσφέρουν τη δυνατότητα ευελιξίας από αέρος σε μονάδες με προσανατολισμό επιχειρήσεων ταχείας αντίδρασης όπως η 71η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία, η 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών, η 1η Ταξιαρχία Καταδρομών – Αλεξιπτωτιστών και η 13η ΔΕΕ.
Ειδικότερα όσον αφορά τα στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων, εκπαιδεύονται κατά κανόνα σε ειδικά αντικείμενα (αλεξίπτωτα – ανορθόδοξο πόλεμο κα), βασιζόμενοι στην συνεργασία με την Αεροπορία Στρατού, προκειμένου να εκτελεστεί ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που μπορεί να αφορά την ανάπτυξη μιας Ομάδας Ειδικών Επιχειρήσεων, μέχρι την αεροκίνηση ενός ολόκληρου Τάγματος Πεζοναυτών ή Μοίρας Αλεξιπτωτιστών.
Η εκπαίδευση αυτής της μορφής διεξάγεται από την περίοδο της ειρήνης παράλληλα με ευρύ φάσμα αντικειμένων που περιλαμβάνει ρίψη αλεξιπτωτιστών, ρίψη βατραχανθρώπων στη θάλασσα, καταρριχήσεις με τη μέθοδο Rappel και Fast Rope καθώς και αποστολές διείσδυσης και εναέριας εφόδου – αεροκίνησης.
H ύπαρξη Ταγμάτων μεταφορικών αλλά και επιθετικών ελικοπτέρων οργανικά ενταγμένων στις Μεραρχίες, επιτρέπει την ανάληψη αυτόνομων επιθετικών αποστολών βαθιά μέσα στο εχθρικό έδαφος με την ικανότητα πρόκλησης ισχυρού πλήγματος στον εχθρό χάρις την υποστήριξη των επιθετικών AH-64A/D.
Βεβαίως το κόστος διατήρησης εξειδικευμένου αεροπορικού σκέλους με μεταφορικά αλλά και επιθετικά ελικόπτερα καθίσταται απαγορευτικό για το σύνολο σχεδόν των δυτικών χωρών (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) που συνεχώς αναγκάζονται να προβούν σε περικοπές κονδυλίων για την άμυνα τους.
Έτσι η πλέον πρόσφορη λύση είναι η εντατικοποίηση της συνεργασίας μεταξύ μονάδων Αεροπορίας Στρατού και Αερομεταφερόμενων τμημάτων Ειδικών Δυνάμεων και Αερομεταφερόμενου Πεζικού με απώτερο σκοπό την βέλτιστη αποδοτικότητα για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Στην περίπτωση του ΕΣ οι επιχειρήσεις αυτές μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 αφορούσαν αποκλειστικά τις Ειδικές Δυνάμεις, οι οποίες παγιδευμένες από στερεότυπα δογμάτων περασμένων δεκαετιών αλλά και την παντελή έλλειψη εξειδικευμένου Αερομεταφερόμενων μονάδων, ήταν αναγκασμένες να διευρύνουν τον τομέα δράσης σε ρόλο «επίλεκτου πεζικού».
Φυσικά η σύγχυση αυτή ήταν αναχρονιστική για το στράτευμα και το κράτησε για καιρό μακριά από τις εξελίξεις και τα βήματα που έκαναν αντίστοιχες μονάδες σε Ευρώπη και Αμερική.
Το μεγάλο βήμα προς την ανάπτυξη ταχυκίνητων δυνάμεων πραγματοποιήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1998 οπότε και το Β’ ΣΣ αποφασίστηκε να αναβαθμιστεί και να απαλλαγεί από συγκεκριμένο χώρο ευθύνης ώστε να αποτελέσει τον πυρήνα των δυνάμεων ταχείας αντίδρασης του Ελληνικού Στρατού αλλά και στρατηγική εφεδρεία του ΓΕΕΘΑ.
Επρόκειτο ουσιαστικά για την πρώτη σοβαρή προσπάθεια απαλλαγής από ξεπερασμένα στερεότυπα ώστε να τεθούν τα θεμέλια για μια ευέλικτη, οργανωμένη, εκπαιδευμένη και ετοιμοπόλεμη τακτική αερομεταφερόμενη δύναμη προσανατολισμένη στα σύγχρονα δόγματα επιχειρήσεων.
Στοιχειώδεις δυνατότητες που παρέμεναν ανεκμετάλλευτες επιτέλους αξιοποιήθηκαν έπειτα από την απόφαση έναρξης της αναδιοργάνωσης του Τακτικού και Επιχειρησιακού δόγματος του ΕΣ.
Σε αυτό συνέβαλλε καθοριστικά και η μετατροπή του Β ΣΣ σε Διακλαδικό Στρατηγείο τον Ιούλιο του 2002 και την επίσημη ονομασία του ως Στρατηγείο Δυνάμεων Αντίδρασης Ενίσχυσης Εφεδρείας (ΣΔΑΕΕ Β’ ΣΣ).
Αερομεταφερόμενο Πεζικό
Η 71η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία Πεζικού ήταν ο πρώτος σχηματισμός – εκτός Ειδικών Δυνάμεων – που αναδιοργανώθηκε σε αερομεταφερόμενο ώστε να ακολουθήσει τις απαιτήσεις του νέου δόγματος. Ουσιαστικά ο συγκεκριμένος σχηματισμός ανέλαβε να καλύψει ένα κρίσιμο ρόλο στις επιχειρήσεις αμέσου αντιδράσεως σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο (αλλά και εκτός αυτού) στο πλαίσιο συμμαχικών επιχειρήσεων.
Η σχετική απόφαση του ΑΣΣ ελήφθη την 1η Δεκεμβρίου 2000 και σχεδόν ένα χρόνο αργότερα στις 27 Οκτωβρίου 2001, ακολούθησε η επίδοση του πολεμικού λαβάρου της Ταξιαρχίας.
Φυσικά η αξιοποίηση μιας Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας δεν ήταν μεμονωμένη αλλά περισσότερο ως τμήμα μιας ευρύτερης διάταξης ταχυκίνητων δυνάμεων ικανών να αναπτυχθούν οπουδήποτε και οποτεδήποτε για την έγκαιρη επέμβαση ή την ενίσχυση επίγειων δυνάμεων στην ηπειρωτική ή νησιωτική Ελλάδα για την επίτευξη ευνοϊκού αποτελέσματος που θα κρίνει το αποτέλεσμα της μάχης.
Οι μονάδες που ανήκουν στην 71η Α/Μ ΤΑΞ περιλαμβάνουν:
Δυο Αερομεταφερόμενα Τάγματα Πεζικού, μια Αερομεταφερόμενη Μοίρα Μέσου Πεδινού Πυροβολικού (πυροβόλα Pack των 105mm), ένα Τάγμα Υλικού Πολέμου, μια Αερομεταφερόμενη Πυροβολαρχία αντιαεροπορικών βλημάτων (MANPDS) Stinger, Λόχο Μηχανικού, Λόχο Διαβιβάσεων, Λόχο Στρατονομίας και Λόχο Στρατηγείου.
Από αυτές μοναδικό χαρακτήρα έχει η 116 Α/Μ ΜΠΠ που χρησιμοποιεί τα γνωστά πυροβόλα Pack των 105 χλστ. για την παροχή πυρών υποστηρίξεως στις μάχιμες μονάδες της Ταξιαρχίας. Το προσωπικό της 116 Α/Μ ΜΠΠ ειδικεύεται στην συνεργασία με ελικόπτερα της ΑΣ, καθώς αναλαμβάνει αποστολές καθυστέρησης, αποδυνάμωσης και καταστροφής εχθρικών θέσεων, πυροβολικού, πεζικού ή τακτικών κέντρων διοικήσεως και ανεφοδιασμού στο πεδίο της μάχης.
Για το σκοπό αυτό τα πυροβόλα της 116 Α/Μ ΜΠΠ μπορούν να αναρτηθούν από ελικόπτερα CH-47D του 4ου ΤΕΑΣ ή αν απαιτηθεί θα μεταφερθούν αποσυναρμολογημένα από τα UH-1H σε οποιοδήποτε σημείο διεξάγονται επιχειρήσεις από μονάδες της 71ης Α/Μ ΤΑΞ.
Σήμερα η 71η Α/Μ ΤΑΞ παραμένει ως μια από τις πλέον επίλεκτες μονάδες του ΕΣ με υψηλό επίπεδο επάνδρωσης, σύγχρονα μέσα και οπλισμό, με συνεχή διατήρηση ικανότητας ανάληψης δράσης σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 24ων ωρών.
Παρόλα αυτά οι δυνατότητές της εξαρτώνται άμεσα από διαθεσιμότητα εναέριων μέσων, τα οποία παραμένουν «είδος εν ανεπάρκεια» με δεδομένο τον περιορισμένο αριθμό τους για κάλυψη ευρέως φάσματος αναγκών σε συνδυασμό με τις εκάστοτε διαθεσιμότητες.
Διεισδύοντας από αέρος πίσω από τις γραμμές του εχθρού
Εκτέλεση καταδρομικών ενεργειών(δολιοφθορές, καταστροφές κ.λ.π) περιλαμβάνεται στο δόγμα δράσης μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων. Σε αυτές ανήκουν η Ζ ΜΑΚ και το ΕΤΑ (ειδικεύονται η μεν πρώτη σε επιχειρήσεις ανακατάληψης βραχονησίδων και η δεύτερη σε εκτέλεση περιπόλων μακράς ακτίνας δράσης).
Ειδικότερα το προσωπικό αυτό των μονάδων δύναται να ενεργήσει σε μικρά κατά κανόνα τμήματα, τα οποία έχουν ως στόχο την αθέατη διείσδυση σε έδαφος που ελέγχει ο αντίπαλος με σκοπό να αξιολογήσει την κατάσταση και εφόσον διαταχθεί να επιφέρει καίριο πλήγμα σε επιλεγμένους στόχους υψηλής αξίας.
Η εκπαίδευση καλύπτει όλα τα αντικείμενα (κατοικημένοι τόποι, ορεινός αγώνας, απελευθέρωση ομήρων, ασύμμετρες απειλές, κρούσεις, περιπολίες, επιχειρήσεις ελεύθερου σκοπευτή, κ.λπ.).
Χαρακτηριστική είναι η ικανότητα ποικιλίας μεθόδων διείσδυσης όπως η ρίψη λέμβων από μεταφορικό ελικόπτερο CH-47D Chinook, η ρίψη και περισυλλογή υποβρυχίων καταστροφών από ελικόπτερο γενικής χρήσης UH-1H Huey, η ρίψη δυτών με ελαστικές λέμβους από ελικόπτερο (οι οποίοι πραγματοποιούν υποβρύχια διείσδυση και έξοδο σε εχθρική ακτή), άλματα ελεύθερης πτώσης από ελικόπτερα CH-47D Chinook και C-130 Hercules, η ταχεία καταρρίχηση από ελικόπτερο με Rappel και Fast Rope.
Μάλιστα στο πλαίσιο της συνεχούς προετοιμασίας για τέτοια ενδεχόμενα, Λόχοι Αμέσου Επεμβάσεως από μονάδες Ειδικών Δυνάμεων συμμετέχουν εντατικά τα τελευταία χρόνια σε πολυάριθμες ασκήσεις τύπου «ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ».
Κύριο χαρακτηριστικό είναι ο μικρός χρόνος προειδοποίησης για επιβίβαση σε εναέρια μέσα μεταφοράς όπως τα ελικόπτερα CH-47DG της Αεροπορίας Στρατού που μπορούν να μεταφέρουν απευθείας στο στόχο τους άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων.
Ρίψεις Αλεξιπτωτιστών
Οι Μοίρες Αλεξιπτωτιστών, αποτελούν ξεχωριστό τμήμα των Ειδικών Δυνάμεων με ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και μαχητικής ικανότητας. Εκπαιδεύονται πρωτίστως σε αεραποβατικές επιχειρήσεις με ρίψη από αεροσκάφη C-130 και ελικόπτερα Chinook, ενώ εν συνεχεία πραγματοποιούν πορείες μεγάλων αποστάσεων, βολές, εκπαίδευση στον Ορεινό Αγώνα, στον Ανορθόδοξο Πόλεμο, όπως επίσης θαλάσσια εκπαίδευσης και χειμερινή επιβίωση.
Διεξάγουν ετήσιο κύκλο εκπαιδεύσεως με σκληρές και ρεαλιστικές συνθήκες, γι’ αυτό δίκαια διακρίνονται τόσο από την εκπαίδευση όσο και από την αυστηρή επιλογή οπλιτών και στελεχών που έχουν «χτίσει» μεγάλη παράδοση στις Ειδικές Δυνάμεις.
Η Σχολή Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) διατηρεί ιδιαίτερα στενή σχέση με την Αεροπορία Στρατού και συγκεκριμένα με το 4ο ΤΕΑΣ όπου τα ελικόπτερα CH-47DG χρησιμοποιούνται για την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων αλμάτων σε κάθε εκπαιδευτική σειρά του Σχολείου Βασικής Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστού (ΣΒΕΑ) που διαρκεί 6 εβδομάδες. Από αυτές οι 5 αφορούν επίγειο εκπαίδευση ενώ η 6η αφιερώνεται στην εκτέλεση των αλμάτων στατικού ιμάντα.
Η διεξαγωγή των αλμάτων διεξάγεται κυρίως στη ΖΡ Μεγάρων πλησίον της βάσης του 4ου ΤΕΑΣ στην Πάχη με μεγάλο μέρος του πτητικού έργου να αποδίδεται για κάλυψη απαιτήσεων των Αλεξιπτωτιστών για άλματα εκπαιδευόμενων όσο και συντηρούμενου προσωπικού (ανά 6μηνο).
Επιπλέον τα Chinook του 4ου ΤΕΑΣ αποτελούν ένα από τα κύρια μέσα διεξαγωγής αεραποβάσεων για την 1η και 2η Μοίρα Αλεξιπτωτιστών (με έδρα το Τυμπάκι Κρήτης και τον Ασπρόπυργο αντίστοιχα) διατηρώντας σχετική ετοιμότητα για μεταφορά προβλεπόμενης δύναμης Ταχείας Αντίδρασης τόσο σε διακλαδικές ασκήσεις (Παρμενίων, Σάρισα κ.α) όσο και κατά την περίοδο κρίσης ή πολέμου.
Οι ασκήσεις που πραγματοποιούνται αντιπροσωπεύουν την έμφαση που δίνεται στην εκπαίδευση μονάδων Ειδικών Δυνάμεων με την Αεροπορία Στρατού για την ενίσχυση και διαρκή βελτίωση της συνεργασίας τους, στο πλαίσιο υλοποίησης ρεαλιστικών σεναρίων για την αντιμετώπιση καταστάσεων που θα κληθούν να αναλάβουν εάν και όποτε απαιτηθεί σε πραγματικές επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η εμπλοκή επίλεκτων μονάδων Ειδικών Δυνάμεων του Στρατού Ξηράς, με συνδυασμένη δράση δύναμη επιθετικών και μεταγωγικών ελικοπτέρων μαζί με τα πληρώματα τους!
Σημειώνεται ότι τα άλματα με αλεξίπτωτα στατικού ιμάντα εξασφαλίζουν την ικανότητα ταχείας ανάπτυξης μεγάλου αριθμού προσωπικού στην περιοχή ενδιαφέροντος με μαζικές ρίψεις από χαμηλό ύψος.
Αντιθέτως τα άλματα ελεύθερης πτώσης πραγματοποιούνται από ολιγομελείς ομάδες Ειδικών Δυνάμεων με στόχο να φτάσουν το στόχο τους εκτελώντας έξοδο από μεταγωγικά αεροσκάφη και ελικόπτερα από μεγάλα ύψη!
Ρίψη βατραχανθρώπων
Διείσδυση σε εχθρική περιοχή, έξοδος στην ακτή, κρούση στο στόχο και απαγκίστρωση είναι τα βασικά στάδια μιας αμφίβιας καταδρομικής επιχείρησης σε περιβάλλον αρχιπελάγους. Οι μονάδες Αμφίβιων Καταδρομέων των Ειδικών Δυνάμεων εκπαιδεύονται για τη διεξαγωγή τέτοιων επιχειρήσεων με προσωπικό που προηγουμένως έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τo Σχολείο Υποβρύχιων Καταστροφέων Στρατού Ξηράς (ΣΥΚ/ΣΞ).
Η ανάπτυξη προσωπικού στη θάλασσα από αέρος είναι ένα από τα αντικείμενα τα οποία πραγματοποιούνται σε συχνή βάση από τις Ειδικές Δυνάμεις σε συνεργασία με την Αεροπορία Στρατού.
Η εκμάθηση σχετικών τακτικών γίνεται στο πλαίσιο της 4ης φάσης του Σχολείου Υποβρυχίων Καταστροφών του Στρατού Ξηράς (ΣΥΚ/ΣΞ), όπου οι εκπαιδευόμενοι θα προετοιμαστούν για τη χρήση αναπνευστικών συσκευών κλειστού κυκλώματος (LAR) για την εκτέλεση διεισδύσεων και απαγκιστρώσεων από εχθρικές ακτές και παράκτιους στόχους. Το κολύμπι αποτελεί μόνιμο μέρος της καθημερινού προγράμματος και εμπλουτίζεται επιπλέον από την εκτέλεση θαλάσσιων αλμάτων με αλεξίπτωτα στατικού ιμάντα από ελικόπτερα CH-47D Chinook.
Παράλληλα εκτελείται ανάπτυξη ομάδας με τη μέθοδο Helo Casting, με τη ρίψη λέμβου και ομάδας στο νερό από τη ράμπα σε ελάχιστο ύψος, και με τη ρίψη και περισυλλογή από το νερό ομάδας από ελικόπτερο UH-1H Huey με χρήση ανεμόσκαλας.
Τις ανάγκες του σχολείου καλύπτει Ε/Π UH-1H του 2ου ΤΕΑΣ που διατίθεται για στο σκοπό αυτό και προσγειώνεται στο ΚΕΕΔ για να παραλάβει κάθε φορά την ομάδα των εκπαιδευόμενων του ΣΥΚ που θα εκτελέσουν ρίψη και περισυλλογή στο πλαίσιο της 4ης φάσης εκπαιδεύσεως.
Οι εκπαιδευτές δίνουν μέχρι τη τελευταία στιγμή τις σωστές οδηγίες για την εκτέλεση της πτώσης και το πώς θα πρέπει να γαντζωθούν από τη σκάλα για την απαγκίστρωση ενώ οι χειριστές του ελικοπτέρου διατηρούν συγκεκριμένο προφίλ προσέγγισης (ταχύτητα – ύψος) για να γίνει με επιτυχία η άφεση.
Ακόμη μεγαλύτερες απαιτήσεις για τα πληρώματα της ΑΣ έχουν και οι τακτικές άφεσης λέμβων και προσωπικού με τη μέθοδο Helo Casting όπου τα Chinook σχεδόν ακουμπάνε την επιφάνεια της θάλασσας, προκειμένου να εξέλθει η ομάδα των καταδρομέων από την πίσω ράμπα. Η όλη διαδικασία επιβαρύνεται από την απαίτηση για ταχεία ολοκλήρωση της προκειμένου το ελικόπτερο να ελαχιστοποιήσει το χρονικό διάστημα που είναι ευάλωτο σε εχθρικά πυρά.
Γι αυτό και η προσέγγιση γίνεται αρχικά στην περιοχή άφεσης από χαμηλό ύψος, με σταδιακή απώλεια ταχύτητας μέχρι το επιθυμητό σημείο άφεσης που απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς σε ότι αφορά το ρυθμό καθόδου και την σταθεροποίηση σε αιώρηση ελάχιστα μέτρα πάνω από τα κύματα.
Αμέσως μετά την έξοδο λέμβων και προσωπικού εκτελείται άνοδος με ταχεία αποχώρηση από την περιοχή επίσης σε χαμηλό ύψος Πολλοί ίσως θεωρούν ότι είναι ένα σύνηθες θέαμα καθώς έχουν δει ανάλογες αφέσεις στο πλαίσιο επιδείξεων και ασκήσεων των Ειδικών Δυνάμεων.
Οι αποστολές αυτές όμως απαιτούν προηγουμένως τεράστια επένδυση σε εκπαίδευση, εμπειρία και πειθαρχία από τους χειριστές της Αεροπορίας Στρατού που καλούνται να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της πτήσης, σε ένα δύσκολο περιβάλλον αγγίζοντας πολλές φορές τα όρια των πτητικών μηχανών και της ανθρώπινης αντοχής!
Νυχτερινή πτήση
Σ ε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι οποιοδήποτε από τα είδη αποστολής, διεξάγεται κατά κανόνα σε συνθήκες σκότους (και κατά προτίμηση με κακές καιρικές συνθήκες) σε περίοδο επιχειρήσεων, ώστε να εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αφάνεια.
Συνεπώς μια επιπλέον παράμετρος δυσκολίας είναι ότι οι χειριστές καλούνται σε συγκεκριμένο στάδιο πτητικής εμπειρίας, να αφομοιώσουν εκπαίδευση νυχτερινής πτήσης με χρήση Διοπτρών Νυχτερινής Όρασης ΔΝΟ.
Για το σκοπό αυτό πολλά από τα Huey της ΑΣ έχουν υποστεί περιορισμένης έκτασης τροποποιήσεις στον φωτισμό θαλάμου διακυβέρνησης και καμπίνας, έτσι ώστε αυτός να είναι συμβατός με τη χρήση συστημάτων ΔΝΟ.
Η χαρακτηριστική δυσκολία που εμπεριέχει η χρήση ΔΝΟ είναι ότι στενεύει το οπτικό πεδίο ενός χειριστή, και κατά συνέπεια δεν υπάρχει η περιφερειακή όραση των σχεδόν 270 μοιρών που το ανθρώπινο μάτι έχει την ημέρα.
Πρακτικά λοιπόν ένας πιλότος με χρήση ΔΝΟ θα έχει μόλις 40 μοίρες ευθεία μπροστά, με αποτέλεσμα να χαθεί η αίσθηση του βάθους. Κάτι που σημαίνει με τη σειρά του ότι σε όλα τα στάδια της πτήσης και ιδίως σε φάσης αιώρησης και προσγείωσης χρειάζεται πολλή προσοχή στη συνεργασία του πληρώματος στον έλεγχο του χώρου.
Οι πιλότοι των Ηuey, Chinook (και σταδιακά στα NH-90) εκπαιδεύονται για πτήσεις σε χαμηλά ύψη, κάτω από τις κορυφές των υψωμάτων, ακολουθώντας τη φυσική κάλυψη, ώστε να επιχειρούν αθέατοι από τα ραντάρ για να φτάσουν με αφάνεια στο σημείο άφεσης της ομάδας που μεταφέρουν.
Ακόμη όμως και σε μια εκπαιδευτική πτήση σε ειρηνική περίοδο, ο βαθμός δυσκολίας σε ότι αφορά την νυχτερινή προσέγγιση και προσγείωση στο ύπαιθρο με χρήση ΔΝΟ είναι μεγάλος .
Έλλειψη εξοικείωσης με το χώρο σε άγνωστες ΖΠ και ύπαρξη τυχόν εμποδίων σε συνδυασμό με χαμηλή νέφωση η υγρασία που μειώνουν την ευκρίνεια εικόνας των ΔΝΟ, αποτελούν πρωταρχικούς παράγοντες για την ασφάλεια της πτήσης, με το πλήρωμα καμπίνας (μηχανοσυνθετες – ιπτάμενοι μηχανικοί της ΑΣ) να συμμετέχουν ενεργά καθώς έχουν ευθύνη να εντοπίσουν οπτικά εμπόδια στο πλάι και πίσω τμήμα του ελικοπτέρου.
Για το λόγο αυτό κυριολεκτικά κρέμονται στην άκρη των θυρών επιβίβασης με το κεφάλι τους στο κενό και σε συνεχή επαφή με τον κυβερνήτη ελέγχουν οπτικά το ύψος και τον περιβάλλοντα χώρο μέχρι και την τελευταία στιγμή που θα πατήσει το ελικόπτερο στο έδαφος!
Οι νυχτερινές πτήσεις πάνω από θάλασσα έχουν επίσης σημαντικές απαιτήσεις καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η χρήση ΔΝΟ δεν προσφέρει την πολυτέλεια της αίσθησης του βάθους πάνω από υδάτινες επιφάνειες. Κατά συνέπεια χαμηλή πτήση στο σκοτάδι αποτελεί κάθε φορά μια δοκιμασία για γερά νεύρα, σε συνθήκες που εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό πόσο φορτισμένες είναι σε περιβάλλον πραγματικών επιχειρήσεων.
Λόγω της αυξημένης επιχειρησιακής απαίτησης ο αριθμός τόσο των πτητικών όσο και των θεωρητικών ωρών που είναι αφιερωμένες στη χρήση ΔΝΟ, υπάρχει πρόθεση να αυξηθεί αλλά πάντα αυτό αποτελεί συνάρτηση διαθέσιμου προσωπικού με την απαιτούμενη πτητική εμπειρία και διαθεσιμότητας ιπτάμενων μέσων που σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχουν σε αφθονία στον ΕΣ.
Ελικόπτερα Ειδικών Επιχειρήσεων
H αερομεταφορά είναι ίσως η πλέον προσφιλής μέθοδος για την μεταφορά και την ανάπτυξη ομάδων Ειδικών Δυνάμεων βαθιά μέσα στο έδαφος του εχθρού. Οι περισσότερες χώρες στον κόσμο δίνουν προτεραιότητα στην διάθεση εναέριων μέσων με σκοπό την εξυπηρέτηση των αναγκών που προκύπτουν από την διεξαγωγή ειδικών επιχειρήσεων. Στόχος είναι να μεταφέρουν με ταχύτητα και ασφάλεια μια καταδρομική ομάδα στην περιοχή ενδιαφέροντος αλλά και να την περισυλλέξουν όταν έχει ολοκληρώσει την αποστολή της.
Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται η όσο το δυνατόν αθόρυβη είσοδος στο εχθρικό έδαφος. Η επίτευξη αυτού του στόχου γίνεται συνήθως με την ανάπτυξη ανδρών και υλικού με αλεξίπτωτα και πολλές φορές από μεγάλο υψόμετρο για την αποφυγή του εντοπισμού τους, αν μιλάμε για περιοχές που βρίσκεται υπό συνεχή εχθρική επιτήρηση.
Μεταγωγικά αεροσκάφη και ελικόπτερα μπορούν επίσης να μεταφέρουν ομάδες πετώντας σε πολύ χαμηλό υψόμετρο και να προβούν σε άφεσή τους με αλεξίπτωτα στατικού ιμάντα ή με καταρρίχηση τους από το ελικόπτερο με την τεχνική fast Roping, ακόμη και με την προσγείωση του ίδιου του ελικοπτέρου σε μικρές ζώνες προσγείωσης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η ικανοποίηση των αυξημένων απαιτήσεων που έχουν τέτοιου είδους επιχειρήσεις, γίνονται με την τροποποίηση κάποιου αεροσκάφους που βρίσκεται ήδη σε υπηρεσία με παράλληλη παροχή ειδικής εκπαίδευσης για τα πληρώματα που θα τα επανδρώσουν.
Ο τομέας αυτός αποτελεί την «αχίλλειο πτέρνα» των Ειδικών Επιχειρήσεων του ΕΣ καθώς ναι μεν τα πληρώματα των ελικοπτέρων εκπαιδεύονται σε νυχτερινές επιχειρήσεις – αλλά αυτό αφορά μέρος του συνόλου των χειριστών και με όλους τους περιορισμούς που απορρέουν από «συμβατική» θεώρηση διεξαγωγής των επιχειρήσεων σε επίπεδο Ταγμάτων της ΑΣ.
Το πρόγραμμα απόκτησης ελικοπτέρων ΝΗ-90 βεβαίως άνοιξε μια νέα προοπτική ενσωματώνοντας την επιχειρησιακή απαίτηση των Ειδικών Δυνάμεων για ελικόπτερα Ειδικών Αποστολών.
Με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός Λόχου 12 Ελικοπτέρων για Ειδικές Επιχειρήσεις, το ΓΕΣ προσανατολιζόταν στην απόκτηση 8 επιπλέον ελικοπτέρων NH-90 προκειμένου να συμπληρωθεί η δύναμη των 4 που έχουν παραγγελθεί (και εξακολουθούν να μην έχουν ακόμη παραληφθεί).
Η δύναμη αυτή των NH-90 σχεδιάστηκε ώστε πρωτίστως να καλύπτει επιχειρησιακές ανάγκες για ταχεία μετάβαση στην περιοχή κρίσης επίλεκτων μονάδων όπως το ΕΤΑ και η Ζ΄ ΜΑΚ, οι οποίες θα επιβιβάζονταν στα ΝΗ-90, (λόγω της γεωγραφικής τους θέσης) σε μηδενικό χρόνο, γεγονός που έχει καθοριστική σημασία σε πραγματικές πολεμικές επιχειρήσεις!
Τελικώς ο στόχος αναθεωρήθηκε στην απόκτηση μόνο 4 NH-90 «Ειδικών Επιχειρήσεων» προσδιορισμός που μάλλον δόθηκε για να καλύψει την έλλειψη ολοκληρωμένου εξοπλισμού αποστολής (FLIR, ραντάρ καιρού, θωράκιση πιλοτηρίου, προβολικό σύστημα επί κάσκας Top Owl) για όλα τα υπόλοιπα ελικόπτερα του τύπου που θα παραλάμβανε ο ΕΣ.
Σε όλα αυτά υπάρχει ένα ακόμα αθέατο και άγνωστο εν πολλοίς πρόβλημα που είναι αυτό της μη ομαλής επιχειρησιακής αξιοποίησης των νέων ΝΗ-90 που αποκτήθηκαν τελικά κακήν – κακώς μετά από χρόνια καθυστερήσεων!
Ως μονάδα υποδοχής των νέων NH-90 ορίστηκε το 2ο Τάγμα Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (2ο ΤΕΑΣ) με έδρα την Πάχη Μεγάρων, το οποίο επιχειρούσε με UH-1H σε καθήκοντα μεταφορών προσωπικού και εφοδίων με ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη μονάδων Ειδικών Δυνάμεων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή.
Τελικά όμως το 2 ο ΤΕΑΣ πρόλαβε να παραλάβει 14 από τα 20 ελικόπτερα τύπου NH 90 με τα υπόλοιπα 6 να παραμένουν καθηλωμένα στις εγκαταστάσεις της ευρωπαϊκής κατασκευάστριας εταιρίας NHI Industries.
Απώτερος στόχος είναι πλέον η ολοκλήρωση των παραδόσεων το συντομότερο δυνατόν – και με την παράλληλη εξεύρεση λύσης στο ζήτημα του FOS – να προχωρήσει η αξιοποίηση των ΝΗ-90, τόσο σε τακτικές μεταφορές όσο και σε εκπαίδευση πυρήνα χειριστών με εξειδικευμένο προσανατολισμό σε αποστολές Ειδικών Επιχειρήσεων.
Από το περιοδικό «Στρατηγική» που κυκλοφορεί και με τον Ελεύθερο Τύπο κάθε μήνα!
