Ψηφίσαμε το απόγευμα της Τετάρτης 14 Απριλίου το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου του Δημόσιου Τομέα, Σύμβουλος Ακεραιότητας στη δημόσια διοίκηση και άλλες διατάξεις για τη δημόσια διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση».
Όσον αφορά στη Κεφαλονιά και την Ιθάκη, κατά την εισήγησή μου στη συζήτηση της Ολομέλειας επισήμανα το γεγονός πως ποτέ ξανά δεν ενισχύθηκαν σε αυτό το βαθμό όσο σήμερα με το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», με τους Δήμους των νησιών μας να απορροφούν συνολικά 52 εκ. ευρώ.
Με το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών ενισχύουμε την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και παρέχουμε τα εχέγγυα στη δημόσια διοίκηση να αναπτύξει ανεξάρτητα ένα θεσμικά υγιές και υπηρεσιακά άρτιο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και ακεραιότητας.
Την ίδια ώρα, κωδικοποιούμε και εκσυγχρονίζουμε ένα κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο, που δίνει προτεραιότητα στη βελτίωση των δομών και διαδικασιών της δημόσιας διακυβέρνησης και ταυτοχρόνως ενισχύει τους μηχανισμούς διαφάνειας και λογοδοσίας.
Τέλος, από την οικονομική διαχείριση, τις προμήθειες και τη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού, στην αξιολόγηση της απόδοσης, την ακεραιότητα και την εσωτερική υπηρεσιακή επικοινωνία, με το εν λόγω Σχέδιο Νόμου καλύπτουμε κάθε πτυχή του δημόσιου τομέα.
Αναλυτικά η παρέμβασή μου στον σύνδεσμό: shorturl.at/fkFR3
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Πριν ξεκινήσω την ομιλία μου, θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτά που άκουσα, την αγωνία του κ. Κεγκέρογλου για το πώς θα μοιραστούν τα χρήματα στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης». Αυτό που μπορώ να σας πω -και θα το δείτε και στο επόμενο χρονικό διάστημα- είναι ότι τρεις μικροί δήμοι στην Κεφαλονιά και ένας μικρός δήμος στην Ιθάκη –γιατί είμαστε Νομός Κεφαλληνίας, έτσι είναι η Ιθάκη και η Κεφαλονιά- μπορούν να απορροφήσουν έως 52 εκατομμύρια ευρώ από το «Αντώνης Τρίτσης». Δεν θυμάμαι να έχουν πάρει οι δήμοι ποτέ τόσα πολλά χρήματα.
Και αν θέλετε μπορώ να σας πω ότι επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ στην Κεφαλονιά δεν θυμάμαι κανένα έργο κρατικό, παρά ένα έργο μόνο του δήμου Κεφαλονιάς. Και θέλω να σας θυμίσω ότι το 2014 είχαμε καταστροφικούς σεισμούς με μεγάλες ζημιές στη Χερσόνησο της Παλικής και στην πόλη του Ληξουρίου και κανένα έργο δεν έγινε! Πιστέψτε με, ούτε ένα ευρώ δεν δόθηκε. Εάν έχω άδικο, ανεβείτε να με διαψεύσετε σας παρακαλώ για τα χρήματα που δόθηκαν από το 2015 ως το 2019 στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη.
Και να ξέρετε ότι και από τις εκπτώσεις από τα 52 εκατομμύρια -φαντάζομαι θα ανακοινωθούν αυτά αρμοδίως από τους Υπουργούς- πάλι θα έχουμε έργα επιπλέον. Άρα, τα 52 εκατομμύρια θα γίνουν ουσιαστικά 60 εκατομμύρια για το νησί της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης.
Έρχομαι στο σημερινό νομοσχέδιο. Ο εσωτερικός έλεγχος ως διαδικασία, λειτουργία και μηχανισμός αποτελεί εκείνη τη δραστηριότητα που επιτυγχάνει την ομαλή και αποτελεσματική οργάνωση της δημόσιας διοίκησης. Είναι εκείνο το μέσο που ανεξάρτητα, αντικειμενικά, συστηματικά και επαγγελματικά, θα λέγαμε, εντοπίζει κινδύνους, προβλήματα, αλλά και λύσεις στις δομικές δυσλειτουργίες της παροχής δημοσίων υπηρεσιών.
Εκτός όμως από το μέσο είναι και το μήνυμα ότι ο δημόσιος τομέας παρά τα προβλήματα και τα μειωμένα ενίοτε αντανακλαστικά του, μπορεί να αλλάξει. Βασική προϋπόθεση της αλλαγής αυτής αποτελεί η διάρθρωση ενός διαδικαστικού συστήματος εσωτερικού ελέγχου που να πετυχαίνει την εύρυθμη λειτουργία τμημάτων και διευθύνσεων, σύμφωνα πάντα με τη νομοθεσία και τους υπηρεσιακούς κανόνες, την κατανομή στους υπαλλήλους ευθυνών και αρμοδιοτήτων, σύμφωνα με τις δυνατότητες και τα προσόντα τους, τη συνεργατική σχέση των υπηρεσιών μεταξύ τους, αλλά και των δημοσίων οργανισμών με τρίτους φορείς, τον εξορθολογισμό στη διαχείριση και την εξοικονόμηση του κόστους λειτουργίας και τέλος την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δημόσιο τομέα και τις υπηρεσίες που εκείνος παρέχει.
Το σχέδιο νόμου για το οποίο συζητούμε και ψηφίζουμε σήμερα περιλαμβάνει διατάξεις που αφορούν αφενός το σύστημα εσωτερικού ελέγχου και αφετέρου το θεσμό του Συμβούλου Ακεραιότητας.
Στο πρώτο μέρος εισάγουμε την ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος εσωτερικού ελέγχου για κάθε φορέα του δημοσίου. Σε εκείνους τους φορείς η μονάδα εσωτερικού ελέγχου που θεσπίζουμε, παρέχει την ανεξάρτητη διαβεβαίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας των υπηρεσιών προς επίτευξη των επιμέρους στόχων που τίθενται. Πιο αναλυτικά, για κάθε μία από αυτές τις μονάδες λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος, η οργανωτική δομή και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των φορέων.
Παράλληλα δύο σημαντικές καινοτομίες εισάγονται με την εν λόγω ρύθμιση. Η πρώτη αφορά στη στελέχωση των μονάδων εσωτερικού ελέγχου μόνο από εσωτερικούς ελεγκτές πιστοποιημένους, καθώς και τη δυνατότητα πιστοποίησής τους από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
Η δεύτερη αφορά στη νομική υπεράσπιση των εσωτερικών ελεγκτών και του προσωπικού ευρύτερα που υπηρετεί στις μονάδες. Την ίδια ώρα μια σειρά ρυθμίσεών μας αποσαφηνίζουν τον ρόλο, τις αρμοδιότητες και τον χαρακτήρα των φορέων εκείνων που συντονίζουν και εποπτεύουν τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου.
Στο δεύτερο μέρος υιοθετούμε έναν νέο θεσμό στη δημόσια διοίκηση, εκείνο του Συμβούλου Ακεραιότητας. Σας καλώ να σκεφτείτε ότι οι υπάλληλοι δημόσιων φορέων στη χώρα μας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με περιστατικά διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας ή παρενόχλησης από συναδέλφους και προϊσταμένους, με τον φόβο του στιγματισμού ή των αντιποίνων να αποθαρρύνει εκείνους τους υπαλλήλους να αναφέρουν την όποια αντιεπαγγελματική συμπεριφορά.
Κληθήκαμε να παρακολουθήσουμε τη διεθνή πρακτική. Εκεί εντοπίσαμε την επιτυχημένη ανάπτυξη και λειτουργία του θεσμού του Συμβούλου Ακεραιότητας, τον οποίον εισάγουμε στο παρόν σχέδιο νόμου. Ηθικά διλήμματα, αναφορές παραβιάσεων ακεραιότητας, καθώς και εκπαίδευσης σχετικά με κώδικες ηθικής και δεοντολογίας είναι μερικά από τα πεδία που ο Σύμβουλος θα καλείται να παρέχει τις υπηρεσίες του, υπηρεσίες συμβουλευτικού, υποστηρικτικού και ενημερωτικού χαρακτήρα που αφορούν στην ηθική και την ακεραιότητα στον εργασιακό χώρο.
Επιτρέψτε μου, στο σημείο αυτό, να σας υπενθυμίσω μια από τις κρισιμότερες παρεμβάσεις μας που αφορούν στη δημόσια διοίκηση, εκείνη του επιτελικού κράτους. Κατά την ψήφισή του τότε, είχαμε συμφωνήσει στην ανάγκη του διαχωρισμού κυβέρνησης και διοίκησης, μια διάκριση που μας έδινε τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε μια ξεκάθαρη εικόνα των υποχρεώσεων, ευθυνών και λειτουργιών του δημόσιου τομέα στο σύνολό του.
Το παρόν σχέδιο νόμου σαφώς κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ παράλληλα την εμβαθύνει. Και αυτό, γιατί αγκαλιάζει τις διαδικασίες ενός δημόσιου οργανισμού συνολικά. Από την οικονομική διαχείριση, τις προμήθειες και τη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού, στην αξιολόγηση της απόδοσης, την ακεραιότητα και την εσωτερική υπηρεσιακή επικοινωνία καλύπτουμε κάθε πτυχή του δημόσιου τομέα. Με ένα πλαίσιο συνεκτικό, ολοκληρωμένο και ακριβές αναπτύσσουμε όλα εκείνα τα επιμέρους στοιχεία ενός συστήματος εσωτερικού ελέγχου και εποπτείας.
Την ίδια στιγμή εισάγουμε μια λογική στη δημόσια διοίκηση, που είναι κατά τη γνώμη μου πολύ σημαντική. Αναφέρομαι στην κατανομή ευθύνης και ρόλου ενός δημόσιου λειτουργού, που αναλαμβάνει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, συνδεδεμένες με προϋποθέσεις, στόχους αλλά και την επιβράβευση της ικανότητάς του. Μιλάμε, επομένως, για μια νέα οργανωτική νοοτροπία, που αποτελεί προϋπόθεση, ώστε το παρόν σχέδιο να πετύχει, μια οργανωτική νοοτροπία που προστατεύει το δημόσιο συμφέρον και την παροχή ποιοτικών δημόσιων υπηρεσιών στους πολίτες, ενισχύει την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, παρέχει τα εχέγγυα στη δημόσια διοίκηση να αναπτύξει ανεξάρτητα ένα θεσμικά υγιές και υπηρεσιακά άρτιο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και ακεραιότητας, κωδικοποιεί και εκσυγχρονίζει ένα κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο, που δίνει προτεραιότητα στη βελτίωση των δομών και διαδικασιών της δημόσιας διακυβέρνησης και ταυτοχρόνως ενισχύει τους μηχανισμούς διαφάνειας και λογοδοσίας. Τέλος, εξισορροπεί την άμεση αντιμετώπιση του αντικτύπου της πανδημίας με την εγγύηση των αποτελεσματικών δικλείδων ασφαλείας.
Αυτή την αλλαγή υπηρετεί το παρόν σχέδιο νόμου. Γι’ αυτήν την αλλαγή τοποθετούμαι σήμερα θετικά.
Σας ευχαριστώ
Παναγής Καππάτος
Βουλευτής Κεφαλονιάς και Ιθάκης
