Η συλλογή Στερη και ο Δήμος Κεφαλονιάς: Μια ενδιαφέρουσα προσεγγιση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ: Κ. FREE PRESS 

Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνεδρίασης της επιτροπής καταγραφής και κατανομής της περιουσίας του Δήμου Κεφαλονιάς, στην οποία πέρα από τα μέλη της επιτροπής ήταν επίσης παρόντες οι τρεις νέοι Δήμαρχοι, ο νυν Δήμαρχος και ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (Πρόεδρος της Επιτροπής), ζήτησα από τον προϊστάμενο της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου να μου δώσει έναν κατάλογο των ιδιόκτητων ή “κατά χρήση” έργων του ζωγράφου Στέρη που έχει ο Δήμος Κεφαλονιάς. Η απάντηση ήταν ότι ο Δήμος δεν έχει ούτε τη χρήση ούτε την ιδιοκτησία κανενός πίνακα του ζωγράφου Στέρη… Στις διευκρινήσεις που έδωσε ο Δήμαρχος Κεφαλονιάς κ. Παρίσης προς την επιτροπή, ανέφερε χαρακτηριστικά: “Κάποιοι έχουν σφετεριστεί τους πίνακες του Στέρη, τους έχουν κατασχέσει. Έκανα μια προσπάθεια με τον πρώην εφοπλιστή κ. Μ.Σ να τους φέρω στο Ληξούρι αλλά δεν μας τους έδωσαν. Αρνήθηκαν” και «Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που όταν πριν από λίγα χρόνια ο σημερινός Δήμαρχος κ. Παρίσης προσπάθησε να φέρει τους πίνακες στο Ληξούρι, η Εταιρεία ζήτησε χίλιες δυο ασφαλιστικές δικλίδες, μέχρι και εικοσιτετράωρη φρούρηση από εταιρεία security, και τελικά αρνήθηκε να τους δώσει.» ( Δ. ΜΙΝΕΤΟΣ)

Αν και εκτιμώ ότι η υπόθεση της «ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΕΡΗ» ΔΕΝ ΣΥΓΚΙΝΕΊ ΑΡΚΟΥΝΤΩΣ ΤΑ ΠΛΗΘΗ όπως θα συγκινούσε( μέχρι δακρύων) η επούλωση του οδοστρώματος σε κάποιες δημοτικές και επαρχιακές οδούς, αν και το θέμα, λοιπόν ,όπως θα έλεγαν οι κυνικοί του χώρου μας «δεν πουλάει», εμείς μέσα στο ασύλληπτα ελιτίστικο και αλαζονικό σύμπαν στο οποίο ζούμε αποφασίσαμε να ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΜΕ.

Ζητήσαμε , κατ αρχάς και πήραμε ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟΥ που αποτελεί ένα βασικότατο ντοκουμέντο στην όλη υπόθεση. Πριν το θέσουμε υπ όψιν σας με τον ανάλογο  σχολιασμό  θέλουμε εξ αρχής να πούμε ότι οι συγκεκριμένοι  120 πίνακες ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ του  Δήμου μια και δεν έχει την κυριότητα! Επιπλέον θέλουμε να τονίσουμε πως ΓΙΑ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΕΝ ΚΟΣΜΟΥΝ ΜΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Η΄ΕΝΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ, με την αβελτηρία μας ΚΑΙ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ!

Η ευθύνη είναι μοιρασμένη εξ ίσου;   Όχι , δεν είναι! Αλλά θέλουμε να κάνουμε έναν καταλογισμό στο τέλος, έναν καταλογισμό που να  βασίζεται σε ντοκουμέντα! Πάντως, το «σφετερίστηκαν» του Δήμαρχου θα πρέπει να αποδειχτεί και η μια και μόνη επαφή με την Ελληνική Εταιρεία μέσω του Μ.Σ. μέσα σε εννιά χρόνια Δημαρχίας(!) δεν νομίζουμε ότι αποδεικνύει ότι ο κ. Παρίσης  είχε ως πρώτη προτεραιότητα τον Πολιτισμό όπως ισχυριζότανε κάποτε!

Στη σύμβαση χρησιδάνειου, λοιπόν,  που υπογράφηκε το 2001 ανάμεσα σε τότε Δήμαρχο Αργοστολίου Γ. Φόρτε, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και ίδρυμα Κοσμετάτου (που ανέλαβε κατ εξουσιοδότηση της Ελληνικής Εταιρείας να ενεργεί κατ εντολή και για λογαριασμό της στην Κεφαλονιά όσον αφορά την τήρηση των συμφωνηθέντων), ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗΘΕΙ ΤΑ ΕΞΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ :

1.Η Ελληνική Εταιρεία είναι ο αποκλειστικός κύριος της Συλλογής 120 πινάκων του ζωγράφου Γ. Στέρη ( αμερικάνικη περίοδος) και ενεργώντας στα πλαίσια της επιθυμίας του ζωγράφου να επιστρέψουν τα έργα του στη γενέτειρά του Κεφαλονιά παραχωρεί στον Δήμο τους πίνακες  αυτούς κατά χρήση μόνο και χωρίς αντάλλαγμα και με μοναδικό σκοπό την έκθεσή τους για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών!

( Γιατί «τεσσάρων» και όχι… «εκατόν δεκατεσσάρων ετών»; Πώς οι πίνακες βρέθηκαν στην αποκλειστική κυριότητα της «Ελληνικής Εταιρείας»; Πώς εκφράστηκε η επιθυμία του ζωγράφου-π.χ. με διαθήκη;-ώστε τα έργα του να  επιστρέψουν στην Κεφαλονιά και πώς ερμηνεύεται αυτό το «να επιστρέψουν»; Αυτή του η επιθυμία αφορά το σύνολο του έργου του  ή μόνο τους 120 πίνακες;)

  1. Μετά την λήξη της τετραετίας μπορούσε το χρησιδάνειο να ανανεωθεί ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΚΘΕΣΗΣ που είχε παραχωρήσει ο Δήμος- που ήταν η αίθουσα «Αντίοχος Ευαγγελάτος» στο  Δημοτικό θέατρο «Κέφαλος» !

( Εκτιμούμε ότι ο Δήμος Αργοστολίου ΔΕΝ ανανέωσε την σύμβαση διότι έκρινε ότι δεν μπορούσε άλλο να δεσμεύσει την αίθουσα «Αντίοχος Ευαγγελάτος» αποκλειστικά με την «φιλοξενία» της Συλλογής Στέρη! Είχε την επιλογή να προσπαθήσει να βρει  έναν άλλο κατάλληλο χώρο είτε για την συλλογή Στέρη , είτε για να στεγασθούν οι λοιπές δραστηριότητές της ΔΕΠΑΨ! Προτίμησε να μην δεσμεύσει την αίθουσα στο Δημοτικό Θέατρο με την φιλοξενία-σχεδόν αποκλειστικά-των έργων Στέρη. Ήταν η σωστή επιλογή; Έγιναν ΑΡΓΌΤΕΡΑ απόπειρες να εξευρεθούν πρόσθετοι χώροι για να φιλοξενηθούν οι δραστηριότητες της ΔΕΠΑΨ ή η Συλλογή ,αλλά δεν υπήρξε αποτέλεσμα;)

  1. Ο χώρος φιλοξενίας της έκθεσης έπρεπε σύμφωνα με την σύμβαση να έχει κατάλληλα διαμορφωθεί πριν τοποθετηθούν τα έργα-και με την βοήθεια της Ελληνικής Εταιρείας- και να έχουν ληφθεί οι απαραίτητες πρόνοιες ( κατάλληλη θερμοκρασία, φύλακας χώρου, ασφάλιστρα, συστήματα έναντι κινδύνων κλοπής κ.α.) Για ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ των πάσης φύσεως εξόδων λειτουργίας προβλεπόταν στη σύμβαση εισιτήριο εισόδου και πώληση ενημερωτικού φυλλάδιου.

( Σε περίπτωση που ο Δήμος δεν τηρούσε τα συμφωνηθέντα η Εταιρεία είχε το δικαίωμα, ανά πάσα στιγμή, να πάρει τους πίνακες και να «σηκωθεί να φύγει»! Δεν το έκανε ΚΑΙ Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟΥ έγινε κανονικά στις 4/4/2006. Ένας μόνο από τους πίνακες έμεινε ανηρτημένος στο τέως Δημαρχείο Αργοστολίου με την υποχρέωση να παραδοθεί στην Ελληνική Εταιρεία μετά την 31η/12/2006-κάτι που δεν έγινε ποτέ! Τα γεγονότα, λοιπόν, δείχνουν ότι ο ΔΉΜΟΣ και η ΔΕΠΑΨ τηρήσανε τα της συμβάσεως- έστω και με την «αγαθοποιό» παρέμβαση/βοήθεια του Ιδρύματος Κοσμετάτου-πράγμα που δείχνει ότι ΟΙ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΔΥΣΒΑΣΤΑΚΤΟΙ! Δεν ζητήθηκαν ΤΌΤΕ «ΧΙΛΙΕΣ ΔΥΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΚΛΕΙΔΕΣ»-ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΖΗΤΗΘΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ;)

Γράφει ο τ. Δήμαρχος  Γ. ΦΟΡΤΕΣ που την 1/1/2007 παραχώρησε  την θέση του στον νέο Δήμαρχο Αργοστολίου, τον Γ. ΤΣΙΛΙΜΙΔΟ   :

«Σε ευχαριστήρια επιστολή του Γιώργου Αν. Ποταμιάνου προς τον Δήμαρχο Αργοστολίου για τη συνεργασία, με την ιδιότητα του Αντιπροέδρου Α΄ της Ελληνικής Εταιρείας, μετά την παράδοση της συλλογής με ημερομηνία 13/4/2006, μεταξύ των άλλων αναφέρεται: «Ελπίζω σύντομα (σημ. τα έργα του Στέρη) να ξαναγυρίσουν στην Κεφαλονιά μετά την περιοδεία των έργων στην Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και ενδεχομένως Κρήτη που ανάλαβε να κάνει το Μορφωτικό Κέντρο της Εθνικής Τραπέζης».

Επικοινωνήσαμε με τον κ Σ. Κοσμετατάτο και του ζητήσαμε-αν μπορεί και στον βαθμό που μπορεί-να μας δώσει απαντήσεις σε κάποιες απορίες μας σχετικά με τη όλη υπόθεση! Ο κ. Κοσμετάτος, αφού μας δήλωσε ότι δεν γνωρίζει σήμερα το πού βρίσκεται η «συλλογή Στέρη» και δεν επικοινωνεί εδώ κι αρκετά χρόνια με τον κ Ποταμιάνο με τον οποίο είχε φιλική σχέση-λόγω σοβαρής βλάβης της υγείας αυτού του τελευταίου- απάντησε με προθυμία στις ερωτήσεις μας ! Μέσω, λοιπόν, του κ. Κοσμετάτου, πληροφορηθήκαμε ότι:

α.Η σύμβαση χρησιδάνειου ήταν για τέσσερα χρόνια, διότι αυτή ήταν η επιθυμία του κ. Ποταμιάνου! Ο κ. Ποταμιάνος είχε αγοράσει τα έργα από την χήρα του Στέρη και τα είχε δωρίσει στην « Ελληνική Εταιρεία» -που είχε Πρόεδρο τον Κ. Καρρά! Στην διαθήκη του ο Γ. ΣΤΈΡΗς, προφανώς, εκφράζοντας την επιθυμία του να «επιστρέψουν τα έργα στην γενέτειρά του Κεφαλλονιά» δεν προκύπτει να όρισε κληρονόμο των έργων του κάποιο κεφαλονίτικο Δήμο ή την Νομαρχία! Παραμένει, όμως, το ερώτημα, αν έχει το δικαίωμα, σήμερα, μια γνωστή Ελληνική Τράπεζα αν και κατέχει ένα μέρος των έργων του Στέρη να μην σέβεται την μεταθανάτια επιθυμία του και να μην εκθέτει τα έργα που κατέχει στην Κεφαλονιά!

  1. Το ότι τηρήθηκαν οι όροι του χρησιδάνειου από την τότε Δημοτική είναι φανερό εκ του ότι εξαντλήθηκε η τετραετία. Μας διαβεβαίωσε, όμως, σχετικά και ο κ. Σ. Κοσμετάτος ο οποίος μας πληροφόρησε ότι κατά τη διάρκεια των ωρών λειτουργίας της Έκθεσης υπήρχε φύλακας που επόπτευε τον χώρο. (Να το επαναλάβουμε: Αν στην σχετικά πρόσφατη κρούση στην Εταιρεία από τον Α. Παρίση να επιστρέψουν οι πίνακες στην Κεφαλονιά και να φιλοξενούνται στο Μουσείο Ληξουρίου, η Εταιρεία  «ζήτησε χίλιες δυο ασφαλιστικές δικλίδες, μέχρι και εικοσιτετράωρη φρούρηση από εταιρεία security και τελικά αρνήθηκε να τους δώσει»-όπως δήλωσε ο κ. Παρίσης- γιατί δεν έγινε επίκληση ΓΡΑΠΤΗ από τον Δήμαρχο των όρων του χρησιδανείου του 2001 που έχουν «ιστορικά δικαιωθεί» 😉

3.Το χρησιδάνειο μπορούσε , μετά την λήξη του να ανανεωθεί-έτσι αναφέρεται στην σύμβαση-αλλά αυτό δεν έγινε! Ο λόγος; Εκτιμήσαμε ότι δεν υπήρχε διαθέσιμος χώρος! Ο κ. Κοσμετάτος μας επιβεβαίωσε  αυτή την εκτίμησή ! Προσπάθησε, όμως, ΕΓΚΑΙΡΩΣ, ο τότε Δήμαρχος να εξευρεθεί ή να δημιουργηθεί κάποιος άλλος χώρος προκειμένου να στεγασθεί η «Συλλογή Στέρη»; Στο ερώτημα, αυτό, κυρίως ο Μάκης Φόρτες μπορεί να δώσει απαντήσεις! Αλλά ο κ. Κοσμετάτος μας διαβεβαίωσε ότι ο κ. Ποταμιάνος είχε ΔΙΑΚΑΩΣ ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΊΑ να εξευρεθεί κατάλληλος χώρος! Μας πληροφόρησε, μάλιστα ότι μαζί με τον κ. Ποταμιάνο αναζητούσαν λύσεις στα πέριξ του Αργοστολίου , είχαν φθάσει μέχρι το… Ληξούρι ( Μουσείο Ληξουρίου) και ότι-κατά τη γνώμη του- ο καταλληλότερος χώρος για να φιλοξενηθεί η Συλλογή ήταν το δημοτικό κτιριακό συγκρότημα στον ΘΑΛΑΣΣΟΜΥΛΟ! ( Σε μεταγενέστερο χρόνο, ο καθηγητής Γ. Μοσχόπουλος, σε σχετικό άρθρο του πρότεινε κι αυτός μια σειρά από χώρους που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν την «Συλλογή»! Οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονταν στην Παλική, αλλά πρότεινε και το κτίριο των «Λουτρών» στο Αργοστόλι!). Η ουσία είναι, πάντως, ότι το χρησιδάνειο δεν ανανεώθηκε, ο κ. Φόρτες, ο κ.Τσιλιμιδός και ο κ. Παρίσης δεν… ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΩΡΑ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΘΕΣΗ!

Για να είμαστε, όμως, δίκαιοι  επί Δημαρχίας Γ. Τσιλιμιδού το κτίριο της «Τράπεζας της Ελλάδος» όπου σήμερα στεγάζεται το Δημαρχείο του νησιού-μιλάμε για το «Μέγαρο», αγοράστηκε με σκοπό να φιλοξενήσει « Έργα καταξιωμένων Κεφαλλήνιων και άλλων Ελλήνων εικαστικών όπου ο Δήμος θα ιδρύσει και θα λειτουργήσει Δημοτική Πινακοθήκη». Η εν λόγω αγορά –παραχώρηση υπεγράφη στις 14/10/2009.Δεν λειτούργησε ποτέ, όμως, ως δημοτική πινακοθήκη! Ο Γ. Τσιλιμιδός μετά από έναν χρόνο δεν ήταν πια Δήμαρχος Αργοστολίου ( οι εκλογές έγιναν 7/11/10) και ο Α. Παρίσης επέλεξε ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΉΣΕΙ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΩΣ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ!

Νομίζω, ότι το κύριο ερώτημα πλέον είναι πού βρίσκεται  σήμερα η «Συλλογή Στέρη» και τι απαιτείται για να επιστρέψει στην Κεφαλονιά!

Κατά τα φαινόμενα ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΙΧΑΛΑΤΟΣ θα λειτουργήσει το «Μέγαρο» ως «Δημοτική Πινακοθήκη» και η πρόθεση είναι να στεγαστεί εκεί και η «Συλλογή Στέρη» και τα σχεδόν 200 έργα επώνυμων Κεφαλονιτών της Κοργιαλενείου! Έχουμε πληροφορηθεί, μάλιστα, ότι θα επιδιώξει η νέα Δημοτική Αρχή να ενταχθεί η ανάπλαση του κτιρίου στην κατεύθυνση του να πληροί τους όρους μιας Πινακοθήκης ,σε ένα σχετικό Μέτρο του ΕΣΠΑ που έχει διαθέσιμα 5 εκατ ευρώ και  με ένα ποσό περίπου 300 χιλ. ευρώ!

Ίδωμεν! Περαιτέρω συνέχεια δεν θα δώσουμε στο θέμα εκτός κι αν έχουμε νεότερα ή κάποιος από τους εμπλεκόμενους θελήσει να κάνει κάποια παρέμβαση!

Υ.γ  «Βέβαια η συλλογή Στέρη που απαρτίζεται από 100-120 έργα μικρού και μεσαίου μεγέθους φυλάσσεται σε ασφαλές μέρος με ευπατρίδη Κεφαλονίτη να συνδράμει στα έξοδα.»( Τ.Τόκας). ΜΑΚΑΡΙ!